از منظر اسلام، جهاد و دفاع از جايگاه ارزشي بسيار بالايي برخوردار است و در زمره مهمترين امور مقدس ديني به شمار مي آيد. شهيد مطهري(رحمه الله علیه) در اين زمينه مي نويسد: «اسلام ديني نيست كه بگويد اگر كسي به طرف راست چهره ات سيلي زد، طرف چپ را جلو ببر و ديني نيست كه بگويد كار خدا را به خدا و كار قيصر را به قيصر وابگذار، و همچنين ديني نيست كه ايدة مقدس اجتماعي نداشته باشد و يا كوشش در راه دفاع يا بسط آن ايده را لازم نشمارد. قرآن كريم سه مفهوم مقدس را در بسياري از آيات خود توأم آورده است: «ايمان»، «هجرت» و «جهاد». انسان قرآن، موجودي است وابسته به ايمان و وارسته از هر چيز ديگر، اين موجود وابسته به ايمان براي نجات ايمان خود، هجرت مي كند و براي نجات ايمان جامعه و در حقيقت براي نجات جامعه از چنگال اهريمن بي ايماني جهاد مي نمايد»1.
امام علي(علیه السلام) در نهج البلاغه در اهميت جهاد مي فرمايد: « ان الجهاد باب من ابواب الجنه فتحه الله لخاصه اوليائه »؛ «همانا جهاد دري از درهاي بهشت است كه فقط به روي دوستان خاص خويش گشوده است» و در ادامه ميفرمايد: « و هو لباس التقوي »؛ «جهاد جامه تقوا است». تقوا؛ يعني، پاكي راستين و پاكي از آلودگيهاي روحي و اخلاقي كه در خودخواهيها و خودپسنديها و خودگراييها ريشه دارد. به همين دليل، مجاهد واقعي با تقواترين افراد است؛ زيرا هر كسي از جنبه اي پاك و متقي است. يكي از نظر حسادت، ديگري از نظر بخل و… اما مجاهد از هستي خود گذشته و آن را فداي دين و مردم خود كرده است. بنابراين دري كه به روي مجاهدين باز ميشود، با ساير پاكان متفاوت است.
سپس ميفرمايد: « و درع الله الحصينه و جنته الوثيقه »؛ «جهاد زره نفوذ ناپذير خدا و سپر مطمئن خداست».
اگر روح ملّتي، روح جهاد باشد و هميشه به اين سپر الهي مجهّز شود، ديگر هيچ دشمن توانايي تجاوز و سلطه بر آنان را نخواهد داشت.
امام علي(علیه السلام) ضمن برشمردن آثار مثبت جهاد، به بعضي از آثار منفي كه بر ترك آن مترتب است اشاره نموده، مي فرمايد: «آن كه از جهاد به دليل بي ميلي و بي رغبتي روبرگرداند، خداوند جامه ذلت و روپوش بلا برتن او مي پوشاند و او را لگدكوب حقارت مي گرداند و حجابها و پرده ها روي بصيرت دل او قرار مي دهد و بينش را از او سلب مي كند، برخورداري از دولت حق به جريمه ترك جهاد از او برگردانده مي شود و به سختيها و شدايد گرفتار مي گردد و از رعايت انصاف درباره اش محروم ميشود». 2
از اين روست كه پيامبر گرامي اسلام مي فرمايد: « الخير كله في السيف و تحت ظل السيف »؛ «خير و بركت در شمشير و زير سايه شمشير است».3
و در جاي ديگر مي فرمايد «آن كه جهاد نكرده و لااقل انديشه جهاد را در دل خود نپرورده باشد، با نوعي از نفاق خواهد مرد».4
در هر صورت، بررسي آيات و روايات متعدد، بيانگر جايگاه والاي ارزشي جهاد و دفاع در اسلام و قداست آن است. البته اسلام دين رحمت و صلح و همزيستي مسالمت آميز است و وجود و وجوب جهاد در آن، صرفاً جنبه اي تدافعي دارد و به هيچ وجه، تجاوزگري، ظلم و ستم به حقوق ديگران را تجويز نكرده و برنمي تابد.5
1.مرتضي مطهري، قيام و انقلاب مهدي(عج)، تهران، انتشارات صدرا، 1374، ص 73
2.نهج البلاغه، خطبه 27
3.شيخ طوسي، تهذيب الاحكام، ج 6، كتاب الجهاد
4. قيام و انقلاب مهدي، همان، ص79
5. سيد ابراهيم حسيني، اصل منع توسل به زور، دفتر نشر معارف، قم 1382
فرم در حال بارگذاری ...
